Öncelikle IOS’un ne olduğunu bilmeyen arkadaşlar için kısa bir tanımlama ardından Router’ın boot etme sürecine değinip sonrasında asıl konumuz olan Router ISO kurtarma işleminin nasıl yapılacağından bahsedeceğim.

IOS (Internetworking Operating System)

Cisco router’lar tıpkı bilgisayarlar gibi bir işletim sistemine ihtiyaç duyarlar. İşte cisco router’ların işletim sistemi IOS’dır. Cisco IOS, Cisco router’ların konfigure edilmesi, bakımının yapılması vb işlemler için komutları içerir.

Router’lar PC’ler gibi hesaplama ağırlıklı işlemler yapan aygıtlardır. Cisco router’lar özellikle karmaşık formüller ve kriterleri işleyerek en uygun yolu hesaplarlar. Onun dışında router’ın interface’lerinin yönetimi gibi temel işlemleri yerine getirir.

Cisco IOS komut setinin yanı sıra dosya kaydetmek için bir dizi araca sahiptir.

IOS bize CLI adı verilen text görünümünde bir arayüz sunar. Bu arayüze üç farklı şekilde ulaşabiliriz.

• Consol Port
• Auxilary Port
• Telnet

Rouer’ın Açılması

Router açıldığında bir dizi işlemi yerine getirir. Buna “boot sequence” denir. Boot işlemi sırasında donanım test edilir ve IOS yüklenir.

Boot sequence aşağıdaki adımları içerir:

1. Router POST işlemini yerine getirir. POST işlmei sırasında donanım test edilir ve bütün bileşenleri kontrol edilir. POST prosedürleri ROM’da saklıdır ve ROM’dan çalıştırılır.
2. Bootstrap işlemi Cisco IOS yazılımını arar ve yükler. Bootstrap, ROM’da duran bir işletilebilir programdır. Varsayım olarak IOS yazılımı flash bellekten yüklenir.
3. IOS yazılımı geçerli bir konfigürasyon dosyası için NVRAM’a bakar. Bu dosya startup-config dosyasıdır.
4. NVRAM içinde startup-config dosyası varsa, router onu RAM2a yükler ve çalıştırır. Bu aşamada router çalışabilir durumdadır. NVRAM’de startup-config dosyası yoksa router setup moduna geçer.

NOT: RAM’deki konfigürasyon dosyası NVRAM’a kaydedilmezse, Router’ın kapatılması durumunda çalışan konfigürasyon bilgileri kaybolur.

Boot İşleminin Ayrıntıları:

Router açıldığında POST işlemiyle donanımın temel bileşenleri kontrol edilir. Ardından ROM’daki mini IOS başlatılır. Mini IOS, Router’ın flash belleğindeki asıl IOS’u RAM’e yükler.

Bu süreç yapılan müdahalelerle değiştirilebilir. Bu değişikliklerden birisi ROM Monitor’ü kullanmaktır. Router açılışta Ctrl+Break tuşu ile kesilir ve ROM Monitor moduna geçilir. ROM Monitor, diğer bir özel IOS’dur. Router’ın boot sırasının değiştirilmesini ve password recovery olarak bilinen işlemin yapılmasını sağlar. Password Recovery işlemini başka bir makalede anlatacağım için bu konunun detaylarına şimdilik girmiyorum.

Kısaca IOS’dan ve Boot sürecinden bahsettikten sonra IOS Recovery (kurtarma) işleminin nasıl yapılacağına geçmek istiyorum.

Öncelikle bir TFTP Server’a sahip olmanız gerekiyor. Benim önerim 3CDaemon’un TFTP Server’ını kullanmanız yönünde olacaktır.

Yanlışlıkla ya da sadece öğrenme amacıyla  IOS’unu sildiğiniz Router’ı başlatın. IOS olmadığı için Router, kısıtlı IOS’u yükleyecek ve Rommon moda düşecektir.

Rommon modda yapılacak düzenlemeler aşağıdaki gibidir.

Rommon1> IP_ADDRESS=192.168.1.2.    (Routerın IP adresi)

Rommon2> IP_SUBNET_MASK=255.255.255.0

Rommon3> DEFAULT_GATEWAY=192.168.1.1

Rommon4> TFTP_SERVER=192.168.1.1   (Bilgisayarın IP adresi)

Rommon5> TFTP_FILE=xyz .bin        (Bilgisayarındaki IOS’un dosya ismi)

IOS kopyalama işlemini başlatmak için aşağıdaki komutu yazıyoruz ve enter diyoruz.

Rommon6> tftpdnld

NOT: Yüklenecek IOS dosyasının büyüklüğü Router’ın RAM’ından büyük olması durumunda kopyalama işlemi başarısız olacaktır…

IOS yüklemesi tamamlandıktan sonra reset komutuyla routerımızı yeniden başlatıyoruz ve işlemimiz tamamlanmış oluyor.